PSİKOTERAPİ

İnsanların, kendileri ve birbirleriyle barış içinde mutlu yaşayabilmeleri için:

         Kişiliklerindeki katılıkları, İlişkilerini bozan oyunları, çözümlenemeyen çatışmalar ve tıkanıklıkları, Olumsuz sonuçları olan alışkanlıkları, hedefleri ve davranışları arasındaki tutarsızlıkları, algılama hatalarıyla, gerginliklerle, kaygılarla, çökkünlüklerle nasıl etkili baş edebileceği  Onları  nasıl değişerek gelişebileceklerini gösteren tüm teknik ve yöntemleri içerir.

PSİKANALİZ VE PSİKOANALİTİK (PSİKODİNAMİK ) YÖNELİMLİ PSİKOTERAPİLER

Klasik psikanaliz özel bir yöntem ve çok yoğun çalışma gerektiren bir psikoterapi türüdür.

Her iki sağaltım türü de iç görü kazanarak kişiliğin, benliğin değişimini amaçlamaktadır.  Çağımızda, klasik psikanaliz artık oldukça seyrek uygulanmaktadır.  Psikanalitik yönelimli psikoterapi daha kısa süreli olması nedeniyle daha sık tercih edilmektedir.

PSİKANALİZ VE PSİKOANALİTİK YÖNELİMLİ PSİKOTERAPİDE KULLANILAN BAZI YÖNTEMLER

SERBEST ÇAĞRIŞIM : Bilinç dışının incelenebilmesi için bireyin aklına gelen bir düşünceyi hiçbir baskı, denetim ve süzgece uğratmadan açığa vurmasıdır.

DİRENÇ (RESİSTANS): Bireyde bilinç dışının bilinçlenmesini, anormal davranış, düşünce ve duyguların bırakılmasını,değiştirilmesini, olumlu terapist- hasta ilişkisi kurulmasını, iç görü kazanmayı, değişme ve iyileşmeyi önleyen ya da güçleştiren ve bireyin içinden gelen her türlü bilinçli ya da bilinç dışı direnme ve savunmadır.

AKTARIM (TRANFERANS): Bireyin çocukluk çağında kendisi için önemli kişilerle (anne, baba, kardeş vs.) yaşamış olduğu duygu ve tutumlarını şimdi ilişki kurduğu kişilerle yeniden yaşaması ve bu kişileri kendi çocukluğundaki algı ve duygulara göre değerlendirerek tepki göstermesidir.

HİPNOZ Kişinin bilinçli özdenetimini geçici olarak bir yana bırakarak hipnozu yapacak kişinin kendisine sunduğu önerileri almayı kabullendiği bir tür telkin yöntemidir.

İÇ GÖRÜ (INSIGHT) Rahatsızlık belirtileri ile bunların kaynakları arasındaki bağları görmektir .

Davranışçı Terapiler; doğrudan ya da dolaylı olarak gözlenebilen davranışlarla ilgilidir. Açık Davranışlar: Yürümek, koşmak, konuşmak gibi doğrudan gözlenebilir davranışlardır. Örtülü davranışlar: Duygular, düşünceler gibi doğrudan gözlenemeyen davranışlardır. Bunlar, ancak dolaylı olarak, açık davranışlar ya da bedensel tepkiler aracılığıyla anlaşılabilir

Davranışçı yaklaşıma göre açık ya da örtülü hemen hemen tüm davranışlar öğrenme yoluyla kazanılmış davranışlardır.  Öğrenme ilkeleri bilinirse, bu ilkeler aracılığıyla bir çok davranış değiştirilebilir.

KLASİK KOŞULLANMA( Pavlov), EDİMSEL (OPERANT KOŞULLANMA): Davranış, sonuç, olumlu pekiştirme, olumsuz pekiştirmeleri kapsar. Her davranışı mutlaka sonuç izler. Bu sonuçlar üç şekilde olabilir. SİSTEMATİK DUYARSIZLAŞTIRMA ü Hastanın gevşemesi, rahatlaması sağlanır. ü Hastadan bunaltı duyduğu imgeyi yaşatması, canlandırması istenir. ü Sürekli yinelemelerle bunaltı söner. ü Uygulamalar yapıldıkça, terapist tarafından desteklenir, ödüllendirilir.

BİLİŞSEL TERAPİLER

 Biliş, iç ve dış dünyadan gelen uyaranları algı süreçlerine dönüştüren bunları belli bir düzen içinde işleyen ve onları adlandıran, depolayan ya da belleğe çağırıp değerlendirilmesini olanak sağlayan ruhsal süreçlerin tamamıdır. Terapist- hasta arasında yargısız, olumlu bir ilişki olmalıdır. Hastanın olumsuz algılarını ve değerlendirmelerini hastaya göstermede etkin davranır

Eskiden yerleşmiş algılama değerlendirme kalıplarının değiştirilmesi, seçenek ve açıklamalar kazanılması hastanın kendisine, dünyaya ve geleceğe daha esnek bakmasının sağlamaktır. Epiktetos’un “İnsanları rahatsız eden olaylar değil, olaylara karşı kendi içinde oluşturduğu anlayışıdır.” .

VAROLUŞÇU PSİKOTERAPİ

 Terapistin tedavideki tutumu konusunda sistemli bir açıklama getirmemiştir. Bunun başlıca nedeni insanların bir nesne olarak ele alınmasının tedaviyi bozacağı inancına dayanırHastayı anlayabilme ve ona yardımcı olabilmenin tek yolu, tedavi seansları sırasında onun yaşamının bir parçası durumuna gelmek, hastaya yön veren değerleri ve onun bu değerleri nasıl kullandığını anlamaya çalışmaktır.

AİLE TERAPİLERİ

 Hasta ile bütün aile bireylerinin düzenli olarak terapiye katılmasıdır. ü Terapi sırasında aile bireylerinin birbirleri ile doğal iletişim ve etkileşim kurmasına olanak sağlanır. ü Aile psikopatolojisi daha iyi değerlendirilir. ü Hasta üzerine yoğunlaşmaktan kaçınılır, önemli bunalımlar, olaylar üzerinde durulur

EŞ TERAPİLERİ- CİNSEL TERAPİLER

Bir çiftin beraberliğinde fiziksel, duygusal, entelektüel, ruhsal ve sosyal ilişkiler vardır. ü Bu terapi yönteminde var olan sorun bu alanlarda saptanır ve çalışılır. Terapist cinsel sorunun esas olduğunda, bunun tek sorun olmadığını diğer ilişkilere yansıdığını gösterir. : Kişinin kendi cinselliğini kabul etmesi ve bu cinsel kimlik içinde kendisinin rahat etmesine yardımcı olmak, çiftlerin cinsel iletişim kalitesini arttırmaktır. ü Tedavi esası eğitimdir. Eğitimle birlikte çiftlere davranışsal ödevler verilir.

Cinsel terapi davranışsal terapinin en iyi örneklerindendir. Bu tedavinin prensipleri şunlardır: ü Hastaya açık bir şekilde anlatılmış uygun ödevler verilir ve hastadan daha sonraki seansa kadar bu ödevleri yapması istenir. ü Verilen bu ödevlerin yapılıp yapılmadığı ve karşılaşılan güçlükler ayrıntılı bir şekilde ortaya konur. Davranış tedavisi ile ilgili bu ödevleri zorlaştıran tutumlar, duygular ve dirençler saptanır. ü Bu tutumlar değiştirilir. Böylece ödevlerin başarılması sağlanmış olur.