Çocuk-Ergen Ruh Sağlığı

Çocuk ve ergenlerin ruhsal açıdan sağlıklı olması, ruhsal sağlık açısından var olan risk faktörlerinin bilinmesi ve önlenmesi toplum sağlığı açısından önemlidir. Çocuk ve ergenlerin ruhsal açıdan değerlendirilmesi bir takım özellikler içermektedir. Çocuk-Ergen Ruh Sağlığıi,duygusal, bilişsel, fiziksel, davranışsal sorunlarla başvuran çocuk ve ergenlerin ailesel, toplumsal, kültürel yönleri ile değerlendirilmesi gereklidir. Başvuran çocuklarda bazen tanımlanabilir bir psikiyatrik bozukluktan ziyade gelişimin bir veya daha fazla boyutunda aksamalar söz konusudur. Bu nedenle çocuk ve ergenlerde şikâyet veya öyküyü alırken, bulunduğu gelişimsel dönemin özelliklerine göre çeşitli alanlardaki işlev düzeyi sorgulanmalıdır.

Çocuklarda sıklıkla başvuru nedeni ebeveynin veya öğretmenin yakındığı problemlerdir. Küçük çocukla ilgili tüm özgül bilgiler annebabadan alınır Çocuk ve ergenin ruhsal değerlendirilmesinde, başvuru nedeni, çocuğun geçmiş ve o andaki işlev düzeyine etkisi belirlenmelidir. Çocuk ve ergene yönlendirilen özgül sorular, anne babadan edinilen bilgiler ve en önemlisi çocuk ve ergenin gözlenmesiyle elde edilen bulgular ruhsal durum incelemesi gerçekleştirilir . Çocuklardaki psikiyatrik bozuklukların yaygınlığı yaşla artar. Okul öncesi, ergenlik öncesi ve ergenlerde ortalama psikiyatrik hastalıkların oranları sırasıyla %10.2, %13.2, %16.5‟dir (4). Cinsiyet farklılıkları dikkate alındığında, Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, yıkıcı davranış bozuklukları gibi dışsal nedenler erkeklerde daha fazlayken depresyon, anksiyete bozuklukları gibi içsel problemler kızlarda daha fazladır . Kronik sağlık sorunu olan çocuklar eğer hastalıkları bedensel yetersizliğe sebep olmuşsa psikiyatrik bozukluk ve sosyal sorunların oranı kronik hastalığı olmayan yaşıtlarına göre 3 kat fazladır.

Çocuk psikiyatrisindeki birçok bozukluğun biyolojik ve psiko-sosyal faktörlerin kombine etkileriyle oluştuğu bilinmektedir . Psikopatolojinin aileden çocuğa geçişinde hem çevre hem de genetik faktörler etkilidir. Boşanmış aile, evlilikte anlaşmazlık, ailesel işlevselliğin bozuk olması, ailede depresyon gibi çevresel etkiler ve çocuklukta ruhsal bozukluk gelişimi arasında güçlü bir bağlantı olduğu ileri sürülmektedir(8) . Düşük sosyoekonomik durumun duygusal ve davranışsal sorunların ortaya çıkması için risk oluşturduğu bilinmektedir . Stres dolu yaşam olayları, çocuklara kötü muamele de çocuk psikiyatrik bozukluklarıyla ilişkilidir . Anne-baba, öğretmen, çocuk ve ergenin verdiği bilgilerle çocuğun değişik ortamlarda (ev, okul, oyun) değerlendirilmesi gereklidir. Çocuğun davranışları erişkinlere kıyasla daha sık değişiklik gösterir ve çocuklar çevresel etkenlerden daha fazla etkilenirler. Bu nedenle edinilen bilgiler gözlemlere ve anne-baba, çocuğun bildirimine dayandırılmalıdır.